นิยามศัพท์

วิธีการทางประวัติศาสตร์ หมายถึง กระบวนการในการแสวงหาข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์ซึ่งเกิดจากวิธีวิจัยเอกสาร เพื่อให้ได้มาซึ่งองค์ความรู้ทางประวัติศาสตร์ บนพื้นฐานความเป็นเหตุเป็นผล และการวิเคราะห์เหตุการณ์ต่างๆอย่างเป็นระบบ ประกอบด้วยขั้นตอนๆต่างดังนี้

๑. การกำหนดหัวข้อ ปัญหา หรือสมมติฐาน เป็นการกำหนดเป้าหมายหรือประเด็นคำถามที่ต้องการศึกษา ในขอบเขตของคำถามเกี่ยวกับการศึกษาอะไร ช่วงเวลาไหน สมัยใด เพราะเหตุใด

๒. การแสวงหาความรู้โดยการรวบรวมหลักฐานประเภทต่างๆ เป็นการรวบรวมหลักฐานทั้งที่เป็นลายลักษณ์อักษรและไม่เป็นลายลักษณ์อักษร ซึ่งแก่ได้วัตถุโบราณ ร่องรอยถิ่นที่อยู่อาศัยหรือการดำเนินชีวิต

๓. การวิเคราะห์และประเมินคุณค่าของหลักฐาน เป็นการตรวจสอบ ประเมินค่าความน่าเชื่อถือของหลักฐาน และการตีความหลักฐานอย่างเป็นเหตุเป็นผล มีความเป็นกลาง และปราศจากอคติ

๔. การตีความและสังเคราะห์ข้อมูล เป็นการสรุปข้อเท็จจริงเพื่อหาคำตอบ ด้วยการเลือกสรรข้อเท็จจริงจากหลักฐานอย่างเคร่งครัด โดยไม่ใช้ค่านิยมของตนเอง ไปตัดสินพฤติกรรมของคนในอดีต โดยพยายามเข้าใจความคิดของคนในยุคนั้น

๕. การนำเสนอข้อมูล เป็นการเสนอเรื่องที่ศึกษาอย่างน่าสนใจ อธิบายอย่างสมเหตุสมผล โดยใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย มีความต่อเนื่อง มีการอ้างอิงข้อเท็จจริงเพื่อให้ได้งานทางประวัติศาสตร์ที่มีคุณค่าและมีความหมาย

ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง คะแนนของนักเรียนที่ได้จากการทดสอบวิชา ส๔๑๑๐๑ เรื่อง ประวัติศาสตร์น่ารู้ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ ซึ่งผู้วิจัยได้สร้างแบบทดสอบโดยการวิเคราะห์เนื้อหาวิชาประวัติศาสตร์ตามหลักสูตรขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔

ทักษะกระบวนการกลุ่ม หมายถึง ความสามารถในการทำงานเป็นกลุ่ม โดยพิจารณาจากการมีส่วนร่วมในการเรียนด้วยวิธีการทางประวัติศาสตร์ตามขั้นตอน ดังนี้ มีส่วนร่วมในการกำหนดหัวข้อ ปัญหา หรือสมมติฐาน มีส่วนร่วมในแสวงหาความรู้ โดยการรวบรวมหลักฐาน มีส่วนร่วมในการวิเคราะห์และประเมินคุณค่าของหลักฐาน มีส่วนร่วมในการตีความและสังเคราะห์ข้อมูล และมีส่วนร่วมในการนำเสนอข้อมูล

คุณลักษณะอันพึงประสงค์ หมายถึง ลักษณะที่ดีที่นักเรียนแสดงออกตามช่วงวัยในด้าน การใฝ่รู้ใฝ่เรียน ความมีวินัย และความรับผิดชอบ ซึ่งในแต่ละด้านมีการกำหนดพฤติกรรมที่ประเมิน ดังนี้

การใฝ่รู้ใฝ่เรียน ประกอบด้วย การมาเรียนทุกครั้ง การส่งงานทุกครั้ง และคุณภาพของผลงานผ่านเกณฑ์ที่กำหนด
ความมีวินัย ประกอบด้วย การไม่พูดคุยหยอกล้อกันในห้องเรียน การปฏิบัติตามกฎของห้องเรียนอย่างเคร่งครัด การยอมรับข้อตกลงของกลุ่ม
ความรับผิดชอบ ประกอบด้วย ความตรงเวลาในการส่งงาน การมีส่วนร่วมในการทำงานกลุ่ม และการเอาใจใส่จดจ่ออยู่กับงานจนกว่างานนั้นจะสำเร็จ